Koncert Bożonarodzeniowy

Jan Sebastian Bach Koncert na dwa fortepiany c-moll, BWV 1060
Antonio Vivaldi Gloria, RV 589
Arcangelo Corelli Concerto grosso op. 6 nr 8

Johann Sebastian Bach miał niezwykłą umiejętność – potrafił zamieniać muzykę w rozmowę. Jego koncerty nie są pojedynkiem, ale dialogiem, w którym głosy przeplatają się, odpowiadają sobie, czasem żartują, czasem spierają. Dziś usłyszymy to w pełni w Koncercie na dwa fortepiany c-moll. To utwór, w którym dwoje solistów prowadzi rozmowę ponad orkiestrą – raz spokojną, raz namiętną, ale zawsze fascynującą. Powstał najprawdopodobniej jako transkrypcja wcześniejszego koncertu skrzypcowego – Bach często przerabiał swoje dzieła, dopasowując je do potrzeb i wykonawców. 

Z Niemiec przeniesiemy się do Wenecji i muzyki Antonio Vivaldiego. „Gloria”, jeden z jego najbardziej znanych utworów sakralnych, to dzieło pełne radości, światła i rytmicznej energii. Vivaldi napisał je dla chóru i orkiestry w sierocińcu Ospedale della Pietà, gdzie pracował jako nauczyciel muzyki. Wyobraźmy sobie młode dziewczęta – jego uczennice – śpiewające z pasją i zapałem tę muzykę, która do dziś zachwyca świeżością i bezpośredniością. „Gloria in excelsis Deo” brzmi jak czysta eksplozja radości, ale są tu też momenty liryczne, pełne skupienia i modlitewnej ciszy. 

Na koniec zabrzmi Concerto grosso op. 6 nr 8 Arcangela Corellego, zwane „na Boże Narodzenie”. Powstało w 1690 roku i od tamtej pory towarzyszy świętom w wielu krajach. Corelli dedykował ten utwór kardynałowi Pietro Ottoboniemu, a jego „Pastorale” – końcowa część koncertu – maluje muzyczny obraz bożonarodzeniowej nocy: spokojny rytm przypominający kołysanie pasterskich melodii, miękkie brzmienie smyczków, atmosfera ciszy i pokoju. To jeden z tych fragmentów muzyki, które przenoszą słuchacza wprost do betlejemskiej stajenki.

Bach, Vivaldi i Corelli – trzej mistrzowie baroku – spotkają się dziś w jednej sali, by opowiedzieć historię pełną pasji, blasku i duchowej głębi.